شناسایی اجزای سازنده اسانس و ارزیابی اثر آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی عصاره گیاه rhus coriaria l

سماق غالبا خوراکی و به صورت خودرواست. این درختجه در کشورهای مدیترانه ای مثل آفریقای شمالی، جنوب اروپا، افغانستان و ایران رویش دارد. ساق نه تنها به عنوان چاشنی و ادویه که به عنوان یک عمل تانن دار 4(%) به کار می رود. میوه خشک آن بر طرف کننده بیماری های معده است. مخلوط آن با پیاز تازه خرد شده به عنوان یک پیش غذا مصرف دارد. در ترکیه و ایران نیز بر روی کباب به صورت پودر برای ایجاد یک طعم مطلوب مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه دارای خواص ادرار آور است و به عنوان پائین آورنده تب و نیز ضد اسپاسم به کار می رود. اسانس و عصاره این گونه گزارش شده است. در این پژوهش، اسانس موجود در اندام های هوایی یک گونه از سماق، به نام علمی rhus coriaria l جمع آوری شده از سه رویشگاه طبیعی سولقان، فشم و آب ملخ در ایران با روش تقطیر با اب با استفاده از روش دستگاهی کلونجر استخراج گردید مهمترین اجزای موجود در اسانس ها طی آنالیز طیف های بدست آمدهع از دستگاه gc/ms شامل بتا کاریوفیلن، سمبرن a، بتا ژرانیل استون، آلفا-پینن، بتا-نرالیدول، دلتا کادینن و بتا-پینن با در صدهای متفاوت می باشند. در این تحقیق به منظور بررسی ظرفیت آنتی اکسیدانی گیاه مذکور، عصاره های تام متانولی تهیه شده از بعضی اندام های هوایی گیاه مورد نظر طی تست های (dpph، بتا کاروتن-لینولئیک اسید) و نیز معرف فولین سیوکالتیو برای سنجش ترکیبات فنولی موجود در عصاره ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. در میان نمونه ها برگ گیاه از سایر اندام های مورد تحقیق دارای خاصیت آنتی اکسیدانی به مراتب بیشتر و بذر آن دارای میزان ترکیبات فنولی بالاتری نسبت به سایر اندام ها بود. فعالیت ضد میکروبی عصاره ها نیز پس از انجام مراحل کشت بر روی انواعی از باکتری ها و قارچ های پاتوژن به شرح زیر مورد ارزیابی قرار گرفت: subtilis (atbacillus cc 6633), klebsiella pneumoniae (atcc 10031), staphylococcus epidermidis (atcc 12228), proteus vulgaris(ptcc 1182) salmonella paratyphi-a serptype (atcc 5702), candida albicans (atcc 10231) and aspergillus niger (atcc 16404